We krijgen er vroeg of laat allemaal mee te maken wanneer het tijd is om afscheid te nemen van een geliefde: loslaten. Het klinkt zo eenvoudig, maar het is misschien wel één van de moeilijkste dingen om te doen. Of het nu gaat om een plotseling verlies of een overlijden dat zich langzaam aandient; het raakt je diep. En hoe laat je iemand dan los?
Begin op het moment dat het nog kan
Toen ik nog werkzaam was als verpleegster merkte ik dat veel mensen worstelen met loslaten wanneer hun geliefde op het sterfbed ligt. En eerlijk is eerlijk: loslaten is geen knop die je even indrukt, het is een proces. Dit proces begint vaak al voor het overlijden zelf, want een goed afscheid begint niet per se bij de uitvaart. Als je de kans ervoor krijgt, begint het afscheid soms al op het moment dat iemand nog helder is. Want juist dat is het moment om de dingen te zeggen die je wilt zeggen, om samen te zijn, te lachen, te huilen of om te knuffelen. Dat is ook rouwen. En dat is ook loslaten.
Loslaten is geen eenzaam proces
Wat kan helpen is om dit proces niet alleen aan te gaan. Deel deze tijd samen, praat over je verdriet, je twijfels en vooral ook over de mooie momenten. Het kan al erg fijn zijn om samen te lachen om die ene grappige anekdote, of juist samen te huilen om het gemis. Dit verbindt, maar het biedt ook troost. Het helpt je ook herinneren dat je niet de enige bent die rouwt. Soms merk je dat er vanzelf rollen ontstaan. Misschien ben jij degene die anderen opvangt, zoals de oudste in een gezin vaak onbewust de zorgende rol op zich neemt. Dat is oké, zolang jij ook iemand hebt die er voor jou is. Een partner, een vriend of een coach. Ook dit kan helpen in het proces van loslaten.
Op het moment zelf
Het moment van sterven is vaak intens en kwetsbaar. In zo’n moment kan loslaten moeilijk worden. Zo zag ik bijvoorbeeld eens hoe een dochter onafgebroken tegen haar stervende moeder sprak: herinneringen ophaalde en haar vervolgens geruststelde met de woorden ‘het is oké, je mag gaan’. Ik merkte dat de moeder op deze manier niet los kon laten. Het praten hield haar vast, hield het moment van loslaten tegen. Soms is het juist in die laatste fase nodig om niet te blijven praten of zoeken naar woorden, maar om even stil te zijn. Om het loslaten toe te laten zonder woorden, want het is vaak juist de stilte en de nabijheid die het afscheid mogelijk maken.
Rouwcoaching kan helpen
Loslaten vraagt moed, tijd en soms ook wat hulp. In rouwcoaching is er ruimte om jouw verhaal te vertellen, om je gevoelens te ordenen en om stil te staan bij de band die je had met de degene die jij mist. Samen kijken we hoe je verder kunt, op jouw manier en op jouw tempo. Loslaten is geen eindpunt, maar een manier om verder te leven met het gemis.
Het leven van mijn vader naderde, na een lange periode van Alzheimer. Om mijn moeder in dit proces te ontlasten heb ik contact opgenomen met Astrid van Salve Cara.
Aangezien het ook mijn eerste verlies van een ouder zou worden had ik geen idee van het “Hoe en wat” bij een uitvaart.
Astrid heeft mij daar op een zeer prettige, helder en persoonlijke manier doorheen gepraat zodat het proces wat wij door zouden moeten geheel duidelijk was geworden. Haar persoonlijke aanpak leidde al snel tot de “voor ons juiste” vorm.
Mijn vader was nog niet overleden en ons restte niets anders dan wachten.
Ondertussen had Astrid alles op de achtergrond geregeld en in werking gezet zodat, als hij uiteindelijk overleed, alles in gereedheid was gebracht en wij daar zo min mogelijk aandacht aan hoefden besteden.
Op het moment van overlijden was Astrid nog met vakantie. Ze heeft gezorgd voor perfecte vervanger “Han” die ons in het hele traject geweldig begeleid heeft.
Op de dag van de crematie was Astrid terug en heeft ze ons vergezeld en haar steun betuigd.
Al met al kijken we terug op een heel mooie uitvaart en hebben wij dankzij de goede zorgen van Astrid en Han ons werkelijk nergens druk over hoeven maken.
- M. Wierenga
Een integere en warme begeleiding
De uitvaart van mijn vader is met zoveel respect, rust en persoonlijke aandacht begeleid dat we ons als familie werkelijk gedragen voelden. Vanaf het eerste moment was duidelijk dat er niet gewerkt werd volgens een vast stramien, maar dat er écht werd geluisterd naar wie hij was en wat voor ons belangrijk was.
De manier waarop ruimte werd geboden aan onze wensen — soms praktisch, soms juist emotioneel of symbolisch — getuigde van groot invoelingsvermogen en vakmanschap. Alles klopte, zonder dat het geforceerd voelde: van de kleine details tot de grotere lijnen van het afscheid.
We kijken met dankbaarheid terug op een afscheid dat bij mijn vader paste. De begeleiding maakte het verschil, juist in een kwetsbare tijd.
- C. van der Meer en familie
Na het overlijden van onze moeder en oma heeft Astrid ons geweldig bijgestaan om de crematie te regelen. Astrid is heel betrokken en meelevend en voldeed aan al onze wensen. Niks was haar teveel, ze heeft een hart van goud.
- Sjoerdtje, Albert en de kinderen
Wat heeft zij voor de uitvaart van Jacob alles prima geregeld.
- Anneke
Ik heb voor het eerst mede een uitvaart mogen regelen. Wat komt er veel op je af in zo’n week! Je moet veel regelen, maar met behulp van Astrid zijn wij hier uitgekomen. Astrid heeft ons hier onwijs goed bij begeleid met veel liefde en respect en haar engelengeduld. Ze heeft een gouden hart en straalt liefde voor haar werk uit.
- Rebecca
Astrid heeft ons met passie bijgestaan bij de uitvaart van onze moeder. Ze zorgde ervoor dat alles goed geregeld was en liet niets aan het toeval over. Doordat zij de tijd bewaakte en ons begeleidde in elke stap die we voor de uitvaart dienden te zetten, hadden wij ook tijd om stil te staan bij ons verlies. Bedankt voor de goede zorgen Astrid.
