We krijgen er vroeg of laat allemaal mee te maken wanneer het tijd is om afscheid te nemen van een geliefde: loslaten. Het klinkt zo eenvoudig, maar het is misschien wel één van de moeilijkste dingen om te doen. Of het nu gaat om een plotseling verlies of een overlijden dat zich langzaam aandient; het raakt je diep. En hoe laat je iemand dan los?
Begin op het moment dat het nog kan
Toen ik nog werkzaam was als verpleegster merkte ik dat veel mensen worstelen met loslaten wanneer hun geliefde op het sterfbed ligt. En eerlijk is eerlijk: loslaten is geen knop die je even indrukt, het is een proces. Dit proces begint vaak al voor het overlijden zelf, want een goed afscheid begint niet per se bij de uitvaart. Als je de kans ervoor krijgt, begint het afscheid soms al op het moment dat iemand nog helder is. Want juist dat is het moment om de dingen te zeggen die je wilt zeggen, om samen te zijn, te lachen, te huilen of om te knuffelen. Dat is ook rouwen. En dat is ook loslaten.
Loslaten is geen eenzaam proces
Wat kan helpen is om dit proces niet alleen aan te gaan. Deel deze tijd samen, praat over je verdriet, je twijfels en vooral ook over de mooie momenten. Het kan al erg fijn zijn om samen te lachen om die ene grappige anekdote, of juist samen te huilen om het gemis. Dit verbindt, maar het biedt ook troost. Het helpt je ook herinneren dat je niet de enige bent die rouwt. Soms merk je dat er vanzelf rollen ontstaan. Misschien ben jij degene die anderen opvangt, zoals de oudste in een gezin vaak onbewust de zorgende rol op zich neemt. Dat is oké, zolang jij ook iemand hebt die er voor jou is. Een partner, een vriend of een coach. Ook dit kan helpen in het proces van loslaten.
Op het moment zelf
Het moment van sterven is vaak intens en kwetsbaar. In zo’n moment kan loslaten moeilijk worden. Zo zag ik bijvoorbeeld eens hoe een dochter onafgebroken tegen haar stervende moeder sprak: herinneringen ophaalde en haar vervolgens geruststelde met de woorden ‘het is oké, je mag gaan’. Ik merkte dat de moeder op deze manier niet los kon laten. Het praten hield haar vast, hield het moment van loslaten tegen. Soms is het juist in die laatste fase nodig om niet te blijven praten of zoeken naar woorden, maar om even stil te zijn. Om het loslaten toe te laten zonder woorden, want het is vaak juist de stilte en de nabijheid die het afscheid mogelijk maken.
Rouwcoaching kan helpen
Loslaten vraagt moed, tijd en soms ook wat hulp. In rouwcoaching is er ruimte om jouw verhaal te vertellen, om je gevoelens te ordenen en om stil te staan bij de band die je had met de degene die jij mist. Samen kijken we hoe je verder kunt, op jouw manier en op jouw tempo. Loslaten is geen eindpunt, maar een manier om verder te leven met het gemis.
De uitvaart van mijn vader is met zoveel respect, rust en persoonlijke aandacht begeleid dat we ons als familie werkelijk gedragen voelden. Vanaf het eerste moment was duidelijk dat er niet gewerkt werd volgens een vast stramien, maar dat er écht werd geluisterd naar wie hij was en wat voor ons belangrijk was.
De manier waarop ruimte werd geboden aan onze wensen — soms praktisch, soms juist emotioneel of symbolisch — getuigde van groot invoelingsvermogen en vakmanschap. Alles klopte, zonder dat het geforceerd voelde: van de kleine details tot de grotere lijnen van het afscheid.
We kijken met dankbaarheid terug op een afscheid dat bij mijn vader paste. De begeleiding maakte het verschil, juist in een kwetsbare tijd.
- C. van der Meer en familie
Na het overlijden van onze moeder en oma heeft Astrid ons geweldig bijgestaan om de crematie te regelen. Astrid is heel betrokken en meelevend en voldeed aan al onze wensen. Niks was haar teveel, ze heeft een hart van goud.
- Sjoerdtje, Albert en de kinderen
Wat heeft zij voor de uitvaart van Jacob alles prima geregeld.
- Anneke
Ik heb voor het eerst mede een uitvaart mogen regelen. Wat komt er veel op je af in zo’n week! Je moet veel regelen, maar met behulp van Astrid zijn wij hier uitgekomen. Astrid heeft ons hier onwijs goed bij begeleid met veel liefde en respect en haar engelengeduld. Ze heeft een gouden hart en straalt liefde voor haar werk uit.
- Rebecca
Astrid heeft ons met passie bijgestaan bij de uitvaart van onze moeder. Ze zorgde ervoor dat alles goed geregeld was en liet niets aan het toeval over. Doordat zij de tijd bewaakte en ons begeleidde in elke stap die we voor de uitvaart dienden te zetten, hadden wij ook tijd om stil te staan bij ons verlies. Bedankt voor de goede zorgen Astrid.
- M. van der Meer
Astrid is een zeer zorgzaam persoon met het hart op de juiste plek. Na voorheen als verpleegkundige haar zorg te hebben geleverd aan de mensen die in de laatste fase van hun leven zaten, wordt nu ook na de dood fantastische zorg en begeleiding geboden. Dit gebeurt met veel respect voor zowel de overledene als voor de nabestaanden. Naast dat Astrid erg zorgzaam is en dus ook passie heeft voor hetgeen wat ze doet, heeft ze ook veel empathie voor zowel de overledenen als de nabestaanden. Perfectionisme is ook een van haar kwaliteiten, maar dan wel op de goede manier. Half werk is geen werk. Verder kun je ervan uitgaan dat er iemand met een luisterend oor tegenover je zal zitten als deze situatie zich voor zal doen. Ze zal alles uit de kast halen om tot een zo mooi en liefdevol afscheid te komen die van A tot Z tot in de puntjes verzorgd is.
