

Wanneer een dierbare komt te overlijden, blijft er iets achter. Verdriet, herinneringen, vragen misschien, maar ook veel liefde. Juist in die laatste fase van iemands leven kan een persoonlijk afscheid helpen om die liefde zichtbaar te maken. Misschien hoef je dit niet eens een afscheid te noemen, maar een afronding van verbinding. Het moet dan ook passen bij degene die gaat, maar ook bij de nabestaanden die achterblijven.
Maar wat is een goed persoonlijk afscheid? Er bestaat geen vast recept voor de juiste manier van afscheid nemen, iedereen is natuurlijk anders. Waar de één troost vindt in stilte, heeft de ander behoefte aan muziek of het ophalen van herinneringen. Juist daarom is een passend afscheid zo belangrijk. Het draait niet om wat ‘hoort’ of wat als gebruikelijk gezien wordt, maar om wat raakt en goed voelt.
Een persoonlijk afscheid hoeft niet pas te beginnen bij het overlijden, het kan al beginnen in het leven. Afscheid zit ook in de gesprekken die je wel of niet met elkaar voert, of in de keuzes die je samen maakt. Soms krijg je de kans om het afscheid samen vorm te geven, om te praten over wensen, om herinneringen op te halen. Dat zijn momenten die, hoe verdrietig ook, iets moois in zich dragen. Soms krijg je die kans ook niet, en dat kan een stuk pijnlijker zijn.
Ook in het moment zelf zijn er dingen die het verschil kunnen maken. Het kan bijvoorbeeld fijn zijn om iemand woorden toe te spreken dat het oké is om te gaan. Die woorden, uitgesproken door een dierbare, geven ruimte. Want ook al lijkt iemand niet meer bewust te reageren, stervenden voelen en horen vaak nog veel. Als familie druk blijft praten of iemand steeds blijft aanraken, kan dat het loslaten moeilijk maken. Soms is het juist de stilte die nodig is, ook voor een goed en persoonlijk afscheid voor de overlijdende.
Na het overlijden begint de rouw. De manier waarop je afscheid hebt kunnen nemen, vormt de basis voor hoe je verdergaat. Een persoonlijk afscheid helpt je om herinneringen een plek te geven. Na het overlijden van mijn moeder zijn mijn broers, zussen en ik begonnen met het jaarlijks organiseren van een barbecue op haar verjaardag. We zijn dan gewoon lekker samen, we herinneren mijn moeder en toosten op haar. Zulke momenten helpen je in het rouwproces, maar houden ook de liefde voor de overledene in leven.
Bevind je je in een periode van afscheid nemen, of voel je dat die tijd eraan komt? Weet dan dat je er niet alleen voor hoeft te staan. Als je behoefte hebt aan iemand die met je meedenkt, neem dan gerust contact met mij op.
Heeft u vragen of wilt u weten wat ik voor u kan betekenen? Schroom dan niet om contact op te nemen.